مقایسه و ارزیابی روشهای آزمایشگاهی و صحرایی اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک

هدایت هیدرولیکی یا ضریب آبگذری نشان دهنده سرعت حرکت آب در خاک می¬باشد و اندازه¬گیری آن در مطالعات آب و خاک دارای اهمیت زیادی است. تاکنون تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته است و روشهای مختلفی برای اندازه¬گیری این پارامتر مهم خاک از سوی محققین ارائه شده است. اما دقت و سادگی کاربرد این روشها، همواره مورد بحث بوده است. در سالهای اخیر تحقیقات زیادی به منظور ارائه روشهای سریع، کم هزینه و با دقت قابل قبول صورت گرفته است. هدف اصلی این تحقیق، مقایسه و ارزیابی روشهای صحرایی (چاهک معکوس و پرمامتر گلف) و آزمایشگاهی (بار ثابت و افتان) به منظور اندازه¬گیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (k_s ) می¬باشد. در این تحقیق در دو منطقه واقع در دانشگاه ارومیه و شهرستان نقده، که به ترتیب دارای بافت خاک رسی و لوم شنی بودند، k_s با استفاده از روشهای چاهک معکوس، پرمامتر گلف، بار ثابت و بار افتان اندازه¬گیری شد. در هر یک از مناطق مورد مطالعه تعداد 5 چاهک به قطر 6 سانتیمتر و عمق 40 سانتیمتر حفرشد و آزمایشات چاهک معکوس و پرمامتر گلف در آنها انجام گرفت. خاک حاصل از حفر این چاهکها به منظور تعیین خصوصیات خاک مناطق مورد مطالعه و همچنین اندازه¬گیری k_s با استفاده از روشهای بارثابت و بارافتان ، به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار k_s بدست آمده در هر دو منطقه، مربوط به روش آزمایشگاهی بارافتان و کمترین مقدارهم مربوط به روش صحرایی پرمامتر گلف است. تحلیل آماری نتایج با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. تحلیل آماری نتایج نشان داد که در هر دو منطقه مورد مطالعه بین نتایج روشهای آزمایشگاهی بار ثابت و افتان، در سطح احتمال 1% اختلاف معنی¬داری وجود ندارد. در حالی که بین نتایج روشهای چاهک معکوس و گلف در سطح احتمال 1% این اختلاف معنی¬دار است.